CIVITATE

Soms moet ik mijn trouwe lezertjes van tevoren even waarschuwen als er een nogal taaie hoop tekst dreigt te gaan komen. Dat zou nu zomaar het geval kunnen zijn. Wat is er gaande?
Al vele maanden lang verdiep ik mij via mijn teerbeminde e-reader in de geschiedenis van de Middeleeuwen en de vroege Moderniteit van Europa. Dat is een "mer-à-boire", zoals de Fransen zeggen. Van de ene verbazing val je in de andere en je hebt het ene boek nog niet uit of je moet al weer gauw verder in een ander boek dat nog weer meer vertelt over wat je net hebt gelezen. Een prachtig avontuur, als je tenminste van geschiedenis houdt.
Nu had ik onlangs een dikke pil weggewerkt over de geschiedenis van het Ottomaanse Rijk, de Turken zeg maar, en daarna een geschiedenis van de Eerste Kruistocht, en toen een boek over de Balkanoorlogen van zeer lang geleden tot voor kort. Alles zo'n beetje in en rondom het oostelijke deel van de Middellandse Zee. In die boeken was ik op meerdere plaatsen tegen-gekomen dat er vanaf ongeveer het jaar 1000 een overheersing was geweest van Zuid-Italië en Sicilië door ridders uit Normandië.
Hûûû?
Ja, ridders uit Normandie waren in een groep naar Zuid-Italië op bedevaart gegaan (er is daar een grot van hun beschermheilige) en waren betrokken geraakt in een lokale opstand tegen de keizer van Byzantium. Dat beviel ze goed, ze waren gebleven en gingen voor eigen rekening steeds meer van het land en de steden daar veroveren. De Paus in Rome vond dat maar niks en zo kwam het dat er in 1053 een veldslag ontbrandde bij het stadje Civitate tussen de Normandiërs en een leger van de Paus. Dat door de ridders faliekant in de pan werd gehakt. De paus werd gevangen genomen en 10 maanden vastgezet. Toen hij weer naar Rome mocht was hij binnen een maand dood. Teveel stress, denken moderne historici.
Nu vind ik het altijd leuk om dan op Google Maps te gaan zoeken naar de plek van zo'n veldslag. In dienst ben ik Navigator Lichte Vliegtuigen geweest dus op een kaart gluren is mijn lust en mijn leven. Maar wat ik ook deed, Civitate in Zuid-Italië kon ik niet vinden. Nu zijn er letterlijk meerdere wegen die naar Rome leiden en op een gegeven moment had ik op de kaart een stadje ontdekt dat vrijwel op de plek lag waar (misschien?) vroeger Civitate kon hebben gelegen. Kenmerken in het landschap kwamen zo goed overeen met oude kaartjes dat het bijna niet anders kon. San Giovanni Rotondo heet het stadje dat er nu ligt.
Een nauwkeurige verkenning van braakliggende stukjes land tussen de bebouwing brachten me tot de vaste overtuiging dat ik goed zat: ik zag patronen van wegen, paden en fundamenten van gebouwen. Een vonkje van blijdschap sprong op. Maar het werd nog mooier.
Toen ik San Giovanni Rotondo googelde kwam Wikipedia met het verhaal dat het stadje "in 1055 was gesticht op de fundamenten van een veel oudere stad". De veldslag aldaar was in 1053.... Het vonkje werd een klein binnenbrandje, ik voelde me dichter bij het doel komen. Maar waarom dan die totale afwezigheid van iedere verwijzing, zowel in alle moderne teksten als ook in de kaarten? Er zou toch een monumentje of zo kunnen zijn of een aanduiding van de plaats van het slagveld? Niets van dat alles, maar dan ook helemaal niets.
Ook daarvoor was een verklaring.
Toevallig kwam ik bij het zoeken van San Giovanni Rotondo de naam van Padre Pio tegen. Een naam die ik vaag herkende en die blijkt toe te behoren aan een Italiaanse monnik die volgens de Katholieke Kerk wonderen heeft verricht, in 1999 zalig en in 2002 heilig is verklaard, en die van 1916 tot zijn dood in 1968 in San Giovanni Rotondo heeft gewoond en gewerkt.
En nu sluit alles ineen.
San Giovanni Rotondo is een bedevaartsoord van de Katholieke Kerk. Het gebalsemde lichaam van Padre Pio is daar nog altijd in een glazen kastje te zien en te aanbidden. Maar in 1053 is op diezelfde plek de paus door een stel Normandische rabauwen verslagen en gevangen genomen. Wat doe je dan? 
Dan zwijg je dat in alle talen dood.

Soms is geschiedenis zó leuk!

Knar

AUW

 

Mijn kleindochter van vier die in het buitenland woont heeft nogal een onafhankelijke geest. Dat waren we al eerder gewaar geworden door haar gescharrel met mannen van haar leeftijd die ze soms om de meest futiele redenen pardoes aan de stoeprand zet, bij het grof vuil. Inmiddels heeft een zekere Jean-Luc zich in haar gunsten gewurmd en die zit nu ook naast haar op de klassenfoto die onlangs is gemaakt. Mevrouw kijkt wat bazig naar de fotograaf en Jean-Luc is letterlijk één en al toegenegenheid. Hij zit er zelfs scheef van. Sommige dingen veranderen nooit.
Haar meest recente wapenfeit ligt echter op het terrein van het proefondervindelijk ervaren der dingen.
Zoals ieder bezorgd ouderpaar waarschuwen haar ouders haar regelmatig dat ze niet de deurpost moet vastpakken omdat ze dan haar vingers wel eens tussen de deur kan krijgen. Door al die waarschuwingen was dat echter nog nooit gebeurd. Een onverdraaglijke situatie voor een vrije en onderzoekende geest. Dus hoorden haar ouders afgelopen zondag vroeg in de ochtend ineens luid kindergehuil. Wat was het geval?
Mevrouw had besloten dat ze nu toch wel eens wilde weten of het werkelijk zoveel pijn deed als je je vingers tussen de deur krijgt. Volgens haar verslag achteraf had ze haar vingertje op de juiste plek geplaatst en met de andere hand de deur een zetje gegeven. Waarna ze precies wist hoeveel pijn het doet als je je vingers tussen de deur krijgt.
Het lijkt op het eerste gezicht een grappig verhaaltje. Maar bedenk eens wat daar allemaal aan vooraf gaat in de kersenpit van zo'n hummel. Ze was de week voorafgaand aan het incident flink ziek geweest - buikgriep zei de dokter - met hoge koorts en zelfs water bleef er niet in. Dus dagenlang in bed. Met de bijbehorende verveling die vooral bij het beteren ondragelijk kan worden. Dus ging ze maar eens haar to-do-list inspecteren, of daar nog iets op stond wat met enige voorrang moest worden uitgevoerd. Het checken van ouderlijke waarschuwingen hoorde daar blijkbaar bij, en de deurtest stond bovenaan. Was eenvoudig uit te voeren, je hoeft er de deur niet voor uit en een rustig moment was ook makkelijk te vinden. Zondagochtend vroeg bijvoorbeeld.
Maar er moet dan ook een rabiate vastberadenheid zijn om ongeacht de (mogelijk pijnlijke) uitkomst de proef koelbloedig uit te voeren op het eigen lichaam. Ze is dus niet het type dat andere kinderen de vingers tussen de deur laat steken en dan zelf de deur een zetje geeft. Ze heeft geen broertjes of zusjes, misschien dat de noodzaak tot inzet van de eigen fysiek hem daarin zit. In ieder geval zijn de onderzoeksdrang en de nieuwsgierigheid groter dan de neiging tot zelfbehoud. Misschien moet dat laatste nu een nieuwe tak worden aan de boom der opvoeding?
En dan is er dus ook nog het loepzuivere technisch inzicht bij die kleine om de proef precies goed en in één keer raak uit te voeren. Vingertje op de goede plek, deur een zetje met de andere hand en Bingo!
Haar beide ouders zijn gepromoveerde wetenschappers dus het vorsen naar de waarheid zit er waarschijnlijk genetisch al diep in geworteld, maar opmerkelijk blijft het.

Wat moet dat worden als ze helemaal beter is?

Knar