LENTE

Ineens. Ineens is daar de lente. Ineens is het 's avonds om zeven uur nog licht. Ineens is het niet meer donker als ik opsta. Ineens zijn de veel te grote populieren achter mijn huis wazig groen van achttienduizend piepkleine nieuwe blaadjes, ineens kan ik wat dunnere kleren aan zonder het koud te hebben. Ineens zingt een merel nog 's avonds om elf uur, ineens zitten er twee duiven op de balkonrand elkaar oneerbare voorstellen te doen waar ze allebei geweldig om moeten lachen. Boekoerooe, boekoeroeoeoeoe…
Ineens zijn er ook wolken van herinneringen aan de lentes van toen ik een kind was. Is dat de ouderdom? ik weet het niet maar gisteren reed ik met de bus door Zwolle waar ik als kind ben opgegroeid en bij het zien van de zon op de Burgemeester van Rooijensingel schoot ik vol van heimwee en weemoed. Hoe vaak had ik dat beeld niet gezien als kind. Hoe vaak wandelden we daar niet van ons huis op weg naar opa en oma in de binnenstad? Hoe mooi vond ik dat plaatje toen al. En hoe mooi vond ik het nu weer. Een plaatje dat in zestig jaar geen meter is veranderd en dat nu net als toen de kracht en de schoonheid van de lente weergaf. In die stad woont van onze familie nu helemaal niemand meer. Terwijl alle familie zowel van mijn vaders- als van mijn moederskant daar woonde toen ik een kind was. Waar ik als (bijna) oudste kleinkind van beide kanten ze daar dus ook heel lang meemaakte. Drie van mijn grootouders zijn pas daar gestorven toen ik al rond de dertig was. De meeste ooms en tantes en mijn ouders zijn er ook niet meer, maar daarvan woonden er al veel minder nog in Zwolle. En nu dus niemand meer. De migratiegeschiedenis van een na-oorlogse grote familie in Nederland. Maar als het dan ineens lente is en je komt in zo'n stad dan valt alles ineens weer op je. Misschien omdat in goede herinneringen vaak de zon schijnt? ik weet net niet. Bij mij is dat in ieder geval wel zo: in herinneringen aan plaatsen waar ik het leuk heb gehad schijnt altijd de zon. Als het er niet zo leuk was heb ik veel herinneringen aan donker weer. Grappig hè?
En zo, lieve kijkbuiskinderen, kwamen we van de lente via een busritje door een provinciestad op de melodramatische uitweidingen van een sentimentele oude man. Het kan verkeren. Maar mooi is het.

Die lente.

Knar

 

SYNTUS 2

 

 

Gisteren ging ik op bezoek bij mijn oude tante in een dorpje bij Zwolle.
Zoals ik al schreef in de column hiervoor zou ik in Zwolle gebruik moeten maken van de diensten van busmaatschappij Syntus, die daar de busmaatschappij van dienst is.
Er was - anders dan ik had gevreesd - geen probleem met de bushalte vlakbij het huis van tante, wel zag ik de bus net voor mijn neus wegrijden toen ik in Zwolle het station uit kwam; de trein had onderweg net die paar minuten vertraging opgelopen die ik nodig had om naar de bus te komen. Nou ja, geen ramp, het weer was mooi en ik moest toch nodig een mandarijntje eten. De volgende bus zou over een half uur vertrekken. Wie schetst dan ook mijn verbazing dat na een kwartier een Syntusbus met het goede nummer pal voor mijn neus stilhoudt en kennelijk van plan is binnen korte tijd weer te vertrekken. Ik vraag of ik kan instappen, de chauffeur zegt ja maar trekt zijn jas aan en verlaat het voertuig. Nou ja, dan maar even hier verder wachten. Na korte tijd verschijnt een andere chauffeur, neemt plaats achter het stuur en maakt aanstalten om te vertrekken. Het is nog een kwartier te vroeg. Ik vraag hem of hij naar mijn bestemming rijdt (dat staat op het bord ) maar hij noemt een andere wijk van de stad. Ik vraag of hij dan aansluitend naar mijn bestemming rijd en hij zegt ja. Goed, zeker toch een kwartiersdienst. We rijden door de zonnige stad maar al snel merk ik dat de route anders is dan de vorige keer. OK, hij zal het wel weten. We toeren door een groot en voor mij onbekend deel van de stad en na een kwartiertje zijn we weer terug op het station. Leuk, sightseeing Zwolle maar niet helemaal de bedoeling. Dan begrijp ik hoe het zit: deze bus rijdt het ene kwartier naar mijn bestemming en het andere kwartier naar de wijk waar we net vandaan komen. Alles onder hetzelfde lijnnummer. Daarom staan mijn bestemming èn de grote onbekende wijk samen op het bord bij het busstation, achter elkaar, gescheiden door deelstreepjes. Waardoor ik dacht dat hij via de wijk naar mijn bestemming zou rijden. Doet hij ook wel, maar op een nogal aparte manier.
Dom, slim of Overijssels? Ik besluit tot het laatste, zak wat onderuit en laat mij naar mijn bestemming rijden. Nu herken ik alles weer van de vorige keer, ik stap uit bij de bekende halte, loop het bekende stukje naar tante, krijg koffie en dis haar het hele verhaal op. Ze kijkt er niet van op.

Ze is geboren en getogen in Overijssel.

Knar

 

 

SYNTUS

Morgen ga ik op bezoek bij mijn oude tante in een dorpje bij Zwolle. Zij is de enige uit de generatie van mijn ouders die nog bij ons is dus bezoek ik haar met een zekere regelmaat. En niet alleen daarom, ook omdat ze in andere tijden belangrijk was voor mij en mijn toenmalige echtgenote.
Het is een heel gedoe om er te komen want ik moet het hebben van trein en bus en nu doet zich een verdacht probleempje voor bij het plannen van de terugreis. De bushalte die ik daar altijd voor nam, vlak bij haar huis, wordt in de planning consequent ontweken en ik wordt met grote omwegen naar station Zwolle gestuurd. Ik ben al zover in het doorgronden van die planningen dat wanneer zich dat voordoet er meestal iets aan de hand is met zo'n halte of zo'n buslijn.
Ook weet ik al dat je dan moet proberen de lijnenkaart van het betreffende gebied te pakken te krijgen omdat daar meestal wel bij vermeld is dat er een (tijdelijke?) verandering is. De busmaatschappij ter plaatse is Syntus, een naam - zo lees ik - die een samenvoeging is van "synergie tussen trein en bus". Mooi hè? Maar daar houdt het mooie ook wel mee op. De site van Syntus is een doolhof; meer nog dan andere sites van bedrijven gemaakt vanuit het bedrijf en niet vanuit de klant. En ook gewoon slecht. Sommige knoppen die duidelijk bedoeld zijn om meer info te openen doen het gewoon niet, de belofte van "lijnenkaarten" betreft één lijnenkaart van de Syntusbussen in Midden Overijssel, dus waardeloos voor mijn doel, en zo zak ik steeds dieper in het moeras van onbegrijpelijke prietpraat en doodlopende verwijzingen. Zijn ze daar nou echt dommer dan hier in het Westen of lijkt dat iedere keer maar zo?
Ik kom er niet uit en besluit dan maar te bellen. Ervaring heeft me geleerd dat ook dat bij zo'n bedrijf met een slechte site meestal een ramp is. En ja hoor. Na veel zoeken vind ik ergens onderin en amper leesbaar (voor mij) een contactknop die het doet en zowaar een telefoonnummer. Ik bel dat, krijg een keuzemenu, kies voor "andere vragen" en krijg dan de stem van een lijzige juffrouw die op Libelletoon begint uit te leggen dat ik natuurlijk ook mijn vraag kan stellen op de internetsite van Syntus, dan krijg ik binnen 5 werkdagen antwoord. Ja, verdomme trut, dan had ik dat wel gedaan maar ik moet hier en nu antwoord hebben en daarom bel ik. Rund.
Zo ga ik nog even tekeer terwijl in mijn oor een walgelijk muzakje schettert om het wachten op te vrolijken. Dan dezelfde lijzige miep met de mededeling dat al onze medewerkers in gesprek zijn en dat ik mijn vraag kan inspreken…. Ik verlies mijn geduld en ram de hoorn op de haak. Zijn ze nou helemaal van de pot gerukt daar? Inmiddels is een kwartier voorbijgegaan en heb ik nog steeds niet mijn informatie. Na een korte afkoelperiode bel ik nog een keer. Weer de hele riedel maar nu krijg ik een andere juffrouw, geen bandje maar een echte. Zij roept steeds goedemorgen, en uiteindelijk: ik kan u niet verstaan, belt u nog een keer. Het kan niet op vandaag! Nog een keer gebeld, nu met mijn GSM en zowaar, dezelfde juffrouw aan de lijn. En dan kentert het tij, in plaats van woedend raak ik in de kortste keren vertederd door dat zoete argeloze toontje van achter de IJssel, met die lang aangehouden klinkers (tooonje) , die ingeslikte n ('ksal u wel eeev'n help'n 'oor) en dat Saksische liedje dat je tot in Dresden hoort zingen. De Noord-Duitse Laagvlakte, van de Oder tot de IJssel. Een ander land, een ander volk, andere gewoontes, een andere moraal en een andere taal. "Neee, ik kan 'ier niks vind'n 'oor, belt u eev'n met 9292; sal ik 'et telefooonummer eev'n geev'n?" Niet zo slim? Weet ik niet. Maar heel vriendelijk en behulpzaam in ieder geval.

Als je ze maar zelf kunt spreek'n.

Knar

SNAPPEN

De Partij van de Arbeid is eergisteren op meer dan één manier aan zijn einde gekomen. Dat klinkt een beetje cryptisch maar ik zal het uitleggen. Eerst en vooral, en voor iedereen zichtbaar is de partij door de kiezer zo ongeveer de Kamer uit geblazen. De fractie telde achtendertig leden, nu zijn het er negen. Net genoeg om het licht uit te doen. Zo'n val moet je als dodelijk beschouwen, ook als het je zelf treft. Maar nee, de partij twijfelt nog. Asscher zit nog, Spekman zit nog, er komt een ledenraad, bijltjesdag ja of nee? En daar, lieve lezertjes toont de partij dat ze ook innerlijk zo dood is als een pier. Opnieuw, voor de zoveelste keer, gaan de gestudeerde arbeiders(klein)kinderen piekeren over de vraag wat er nu toch mis is gegaan. Asscher "wil het eerst snappen" voordat hij iets gaat doen.
Hebben die mensen onder de grond gezeten of zo? In het eerste het beste exit-interview dat ik op TV zag op de dag van de verkiezingen maakte een ferme senior glashelder duidelijk waar de schoen wrong. "Meneer ik heb veertig jaar op die club gestemd. Maar nou niet meer. Ze hebbe ons verraaie". Klaar, duidelijk, uit. En dat, lieve doctorandussen van de Partij van de Arbeid, is de simpele maar goudeerlijke waarheid: jullie hebbe ons verraaie. Die negen zetels is eigenlijk een soort omgekeerde  "collateral damage", bijeengestemd door mensen die je alles kunt wijsmaken, of mensen die van geen wijken weten, of dat soort bedenkelijke afwijkingen. Door de kiezer van achtendertig tot negen zetels worden geplet is politiek gelijk aan dood zijn. Ga daar nu maar van uit, en handel daarnaar. Spekman had woensdagavond z'n biezen al moeten pakken. En Asscher ook, of ten laatste donderdagmorgen als hij administratief nog wat had moeten afhandelen misschien. Niet omdat het hun persoonlijke schuld is, maar omdat dat in Nederland zou zijn gewaardeerd als het fatsoenlijkste gebaar dat een partij kan maken die een fatsoenlijke samenleving wil. En omdat er dan plaats zou zijn voor een echte herstart, als er leden zijn die dat willen. Moet dat de ledenraad nu doen? Lekkere jongens, fijne leiders.
De Partij is z'n hart kwijt. En dat niet sinds woensdag. Dat is al heel lang gaande. En als je geen hart meer hebt kun je niet begrijpen dat mensen je een "verraaier" vinden. Dan trek je een rimpel boven je neus en ga je je zitten afvragen waar je berekening is misgegaan. Dan ben je een ratiofreak geworden en ben je niet langer een mens van vlees en bloed. Dan kun je niet inzien dat je weggevaagd bent en dan begrijp je niet wat dat betekent.

Dan ben je dood.

Knar

SULTAN

Zo ziet het neo-Sultanisme er uit. De nieuwe geest die over de Turken vaardig is geworden sinds Europa hen bleek nodig te hebben om de vluchtelingenstroom vanuit het Midden-Oosten te keren. Tientallen jaren waren ze de underdog aan de grenzen van een ontoegankelijk maar rijk Europa, daarvoor bijna een eeuw de Zieke Man van Europa; over hen maar zonder hen werd door de Europese grootmachten beslist en bedisseld, en dan nu een gouden kans om het grote maar nu van hen afhankelijke Europa een heel nieuw gezicht te laten zien: dat van het nieuwe sultanaat.
De Turken hebben een geschiedenis van ruim zeshonderd jaar wrede en autocratische dictatuur achter zich. Menselijkheid heeft in het Ottomaanse Rijk (plm. 1300- 1924) nooit een rol van betekenis gespeeld. Wreedheid en moordzucht waren letterlijk aan de orde van de dag. Enkele eeuwen lang was het de gewoonte dat de nieuwe sultan als eerste daad van bestuur al zijn broers liet wurgen, zodat er geen concurrentie meer was. Ook de kleine jongetjes moesten er aan geloven als ze het ongeluk hadden een (half)broertje van de nieuwe sultan te zijn. Naast zich hadden de meeste sultans een Groot-Vizier, de hoogste legeraanvoerder, die vrijwel nooit stierf in zijn bed maar vrijwel altijd op het hakblok. In Turkije is een spreekwoord dat zegt: het gaat niet zo goed met me maar ik ben nog niet de Grootvizier van de sultan. Er waren sultans met een harem zo groot dat ze een paar duizend eunuchen (ontmande mannen) nodig hadden om dat hele vrouwendorp in bedwang te houden. De meeste van die vrouwen zagen de sultan nooit van hun leven. Als de sultan stierf werden de dames met pensioen gestuurd om ruimte te maken voor de harem van de nieuwe sultan. Die geschiedenis van autoritaire dictatuur, volslagen onderworpenheid van het volk, extreme wreedheid, willekeur en moordzucht vervult ook moderne Turken nog steeds met trots. En dat is misschien ook wel begrijpelijk: het was de tijd waarin het rijk groot en machtig was. Onze VOC- tijd is ook geen onbesproken deel van onze geschiedenis - en dan druk ik mij gematigd uit - maar het was onze glorietijd en velen zijn er trots op. Zo werkt dat.
Erdogan wil de nieuwe sultan worden en ziet zijn kans schoon nu Europa - dat altijd een maatje te groot voor hem was - in zijn ogen afhankelijk van hem is geworden. Dat hij in onze ogen dwaze dingen doet en zegt is het gevolg van wat hij verstaat onder het uitoefenen van macht. Je zou kunnen zeggen: van huis uit weet hij niet beter. En daarmee is volgens mij wel een argument gegeven voor het standpunt van CDA leider van Haersma Buma die zegt, dat het associatieverdrag met Turkije maar eens moet worden opgezegd, en dat de kloof tussen Europa en Turkije maar weer eens wat groter moet worden.

Als in de tijd van de sultans.

Knar

ZIN

Het is een stijlfout, ik weet het, maar ik val nu toch een keer met de deur in huis: het heeft geen zin. Wat heeft geen zin? Het heeft geen zin om in een meerpartijenland - dus een coalitieland - bij parlementsverkiezingen te stemmen op één partij. De kiezer krijgt geen grip op de dingen en heeft te vaak het gevoel dat zijn stem niet veel meer is dan een scheet in de wind. Na de stembus gaat het eigenlijke spel pas beginnen en daar heb je als kiezer geen invloed meer op. Dat frustreert en dat maakt dat (te) veel Nederlanders het voor gezien houden. "Ze doen maar." En dat doen "ze" dan ook….
Je zou moeten kunnen stemmen op één van de kanshebbende coalities. Partijen zouden na partij-programma's vervolgens coalitieplannen moeten opstellen waar de kiezer wat mee kan. In een vorige column heb ik al een gooi gedaan naar wat volgens mij op dit moment een kansrijke coalitie is: VVD-CDA-D66-PvdA. Ik volg de peilingen op de voet en ik wordt steeds meer in mijn vermoeden bevestigd dat het die kant wel eens op zou kunnen gaan.
Maar de kiezer kan zoiets niet rechtstreeks bevorderen of tegenwerken. Hij moet maar weer afwachten wat er in de achterkamertjes met zijn stem gaat gebeuren. Demorali-serend en slecht voor de politieke betrokkenheid in een tijd dat het denken in zuilen - wat politieke partijen nog steeds krampachtig doen - al lang uit de samenleving is verdwenen. Laten we het systeem veranderen en dichter brengen bij de politieke realiteit van dit land: laten we stemmen over kanshebbende coalities.
Jamaar, jamaar. Ik hoor het gepruttel al. Ja, dat zal een hele ommekeer zijn. Zowel de kiezers als de politieke partijen zullen er aan moeten wennen. Maar de verlokkelijke uitkomst van die verandering zal zijn dat de Nederlandse kiezer eindelijk een rechtstreekse zeggenschap krijgt over de samenstelling van zijn nieuwe regering.
Hoe dat dan zal gaan? Nou, laten we eens kijken. Laten we als voorbeeld eens die kansrijke combi van mij pakken, die coalitie VVD- CDA-D66-PvdA. Midden-rechts zou ik hem willen noemen. Al die partijen stellen op grote partijbijeenkomsten een politiek streefprogramma op. Beetje vergelijkbaar met het partijprogramma van nu. Daarna, en nu komt het, bestuderen ze elkaars programma's en geven ze een intentieverklaring af over welke coalitie hun voorkeur zou hebben. Voelt u de pijn? Dat is even wennen, dat is niet meer met hoge borst en opgestreken veren lopen kraaien van wij wij wij, maar dat is naar de kiezer toe bewegen en zeggen: kijk, in zo'n regering kunt u ons straks terug vinden. Indirect gebeurt dat nu al een beetje: de belangrijkste spelers hebben Wilders collectief koud gesteld, Rutte wil wel formeren met CDA en D66 heeft hij gezegd, en zo zijn er al meer van dergelijke signalen. Het hangt in de lucht!
Rutte zou dan nu kunnen zeggen: ik voel veel voor een midden-rechtse coalitie met ….. (vul maar in). De PvdA zou kleur moeten bekennen en aan de kiezer moeten melden of ze helemaal over links wil, met SP en GL bijvoorbeeld (rood-rood-groen), of toch maar liever wat meer naar het midden wil schuiven. De kiezer weet dan waar hij aan toe is. Voor de anderen geldt qualitate qua hetzelfde. Eigenlijk niet zo moeilijk, vindt u wel? Het schept veel helderheid en legt (veel) meer macht bij de kiezer.

En dat maakt het misschien juist een brug te ver.

Knar

VIER

Let op mijn woorden: het wordt een kwartetje. Een kwartetje wat? Kom nou, waar gaat het deze weken nou steeds maar over? Een kwartetje in het nieuwe kabinet natuurlijk. Welk kwartetje? VVD-CDA-D66 en PvdA. Kan bijna niet missen. De laatste peilingwijzer geeft ze in het beste geval samen 78 zetels en in het slechtste geval 68. Dat laatste is te weinig maar als ze nu een beetje aanpraten op die combi komen er wel meer stemmen die daar aan mee gaan helpen. En let op: als je goed kijkt weten ze dat zelf ook al. Als je dit één keer in je hoofd hebt zitten zie je ineens dat ze dingen doen en zeggen die allemaal in dat patroon passen. Rutte wil wel graag formeren met CDA en D66 heeft 'ie gezegd. Asscher neemt Rutte "op de korrel" maar doet dat zo voorzichtig en schademijdend dat hij daar altijd mee weg kan komen. Idem Buma: hem wordt verweten dat hij maar wat stond te schreeuwen terwijl de coalitie het land redde. Ja, nogal wiedes, hij zat in de oppositie. Ook van die non-kritiek. En allemaal hebben ze al verklaard dat Wilders weer in het strafbankje moet, dus dat is ook al geregeld. En zeg nou zelf: dat kwartetje is wel zo ongeveer de geriefelijkste combi die middelmatig Nederland zich kan wensen. Gematigd Centrum Rechts. Helemaal zoals we zijn. De PvdA er bij als dank voor het "redden van het land" en om op gepaste momenten te zwaaien met een rafelig rood vlaggetje, Alexander er bij om de VVD een touch van "light" te geven en dan de twee eikenhouten middenmoters VVD en CDA om de kalmte te bewaren en de moneyboys tevreden te stellen. Een combi waar buitenlandse investeerders als vliegen op de stroop op af zullen komen. Dat lieve kleine rijke slimme en vooral zo rustige Nederland, daar moet je zijn met Brexit en Trump als onweerswolken aan het financiële firmament.
Het hopeloos verdeelde Echt Links zal weer het nakijken hebben, ze zijn nog niet aan de beurt, en dat zal moeilijk blijven zolang de trouwe kiezers van de PvdA zich ondanks alles bij iedere verkiezing weer in slaap laten sussen met mooie woorden over "fouten gemaakt" en "het beter gaan doen". En het voor lief nemen dat het dezelfde mensen zijn die de fouten maken, beloven het anders te doen, en voor de zoveelste keer maar weer eens op het pluche kruipen. Want dat zien wij voor onze ogen gebeuren, dames en heren. Nederland een democratie? Ja hoor, een beetje wel. Waar merk je dat dan aan?

Nou, eehhhh…….

Knar