BEFEHL

In de Verenigde Staten - en niet daar alleen - is trammelant ontstaan over een besluit van de nieuwe president Barack Obama. CIA-agenten die omstreden verhoortechnieken hebben toegepast met toestemming van het ministerie van Justitie, zullen niet worden vervolgd. Het verhaal gaat vooral over het afgrijselijke “waterboarding”. Verdachten worden tot spreken gedwongen door ze met water te overgieten, waardoor ze het gevoel hebben te zullen verdrinken.
Niet worden vervolgd als met toestemming van….
Ja , we stonden erbij toen nog maar kort geleden het zeer bevriende staatshoofd George W. Bush de verhoormethode toestond en aanvaardbaar achtte. En dat ook openbaar liet maken. Dus ja, de folteraars hadden helder groen licht. Er zit dus wel iets redelijks in Obama’s besluit. Toch heeft hij een probleem. En wel een historisch probleem.

Na de Tweede Wereldoorlog voerden Amerika, Engeland, Rusland en Frankrijk in Neurenberg een groot proces tegen de kopstukken van Hitlers Dritte Reich. Een aantal van hen werd ter dood veroordeeld. Alom bekend.
Minder bekend is dat de Amerikanen solo, naast het grote proces en eveneens in Neurenberg, militaire rechtbanken installeerden waar uitsluitend Amerikaanse aanklagers en Amerikaanse rechters uit naam van de rechtvaardigheid de wandaden aan de kaak stelden van de kleinere boosdoeners van datzelfde Dritte Reich. Het toen veel als verdediging gehoorde “Befehl ist Befehl” vermocht de rechtdoenden niet te vermurwen, en strenge straffen werden uitgesproken en uitgevoerd.

Wat is er anders? Ik vermag het niet te zien. Is waterboarding minder erg dan de methoden van de nazi’s? Was de toestemming van Himmler voor de SS'ers minder echt dan die van Justitie voor de CIA? Heeft “rechtvaardigheid” in de tussentijd een andere betekenis gekregen? De Verenigde Staten doen inmiddels wel al het mogelijke om de stokoude Demjanjuk, verdacht van boeverij in vernietigingskampen, het land uit te krijgen. Op weg naar een rechtbank, in Duitsland of in de Oekraïne.
Twee maten, meneer Obama?

Kom, laat ons geloven dat “Change” ook hier geldt.
Yes, you can!

Knar

LES

Voor de wat ouderen....

De dochter van een vriend heeft op het gymnasium even wat moeite met Natuurkunde. Een te laag cijfer bedreigt haar overgaan naar het laatste jaar, en dat zou haar toekomst wel eens lelijk in de war kunnen sturen. Dat op zichzelf zou al aanleiding moeten zijn voor een stortvloed aan verontwaardigde columns, maar dat terzijde.
Nu is Natuurkunde toevallig het vak waar ik voor heb doorgeleerd, dus de vriend stond al gauw naast mij aan de bar om te vragen of…..Het leek me wel een boeiend avontuur en een week later zat ik met Jasmijn (zo noem ik haar maar even) aan tafel met een pot thee, de boeken en een rimpel boven de neus. Want het was wèl zo’n veertig jaar geleden dat ik me met die materie had beziggehouden. Voor m'n brood was ik al snel daarna dingen gaan doen die alleen in de verte nog iets met Natuurkunde te maken hadden. Tot m’n genoegen overigens, daar niet van. Maar nu dus weer terug naar het Echte Werk. De ontleding van licht in alle kleuren van de regenboog, straling van een röntgenbuis, en de ionisatie van lucht. Gaat u even liggen. Maar heerlijk. Wat vind ik dat weer leuk! Weer opnieuw diep nadenken hoe de dingen eigenlijk in elkaar zitten. Waarom de regenboog zo mooi te zien is als je wit licht door een raampje stuurt met fijne streepjes erop. Waarom de lucht vóór een röntgenbuis geleidend wordt, en waarom dat een keer z'n maximum bereikt. Van zuks dus.
Ze komt binnenkort vast nog wel met andere “problemen” aanzetten. Laat maar komen, ik maak wel thee, rol virtueel de mouwen op en ga weer terug naar de tijd van toen.
De tijd dat ik vóór dingen stond waar ik nu àchter sta. De tijd dat er blanke, ongeschonden verwachtingen waren over een leven vol vrede en succes, fraaie vergezichten en adembenemende zonsondergangen. De tijd waarin de fantasie geen weet had van wat zou komen . Dat wat intussen wel gekomen ìs.
Ach hemel, ik word nog sentimenteel op m’n ouwe dag!
Maar dit is een mooie ervaring. Alles nog zo helder! Ik ben niets kwijt van wat ik heb geleerd. Een vreemde belevenis. Innerlijk ben ik in een flits weer die opgewonden schooljongen die - nu opnieuw - een wondere wereld betreedt en weet dat hij de geheimen van de werkelijkheid in handen heeft. Dat daarachter Niets meer is. Dat is altijd mijn fascinatie geweest voor dat vak, en dat is het nog.
Dank je wel Jasmijn, dat je het even niet begreep.

Ik begrijp nu des te meer!

Knar

VOORUIT

Kort geleden overkwam mij een wonderlijk incident.
Ik ging uit eten met een vriend in een Amsterdams restaurant. Het eten was niet slecht, de bediening wel, zoals ongeveer overal in de hoofdstad, maar alles went dus dat ook.
Het venijn zat in de staart.
Toen ik wilde afrekenen bleek er geen pinautomaat te zijn. Ik had te weinig cash op zak dus ik wilde betalen met mijn creditcard. Dat mocht wel maar alleen als ik me legitimeerde met mijn identiteitskaart. Dat leek me wat al te bont. Alleen tegenover politie en ordebewakers moet ik dat ding laten zien, voor zover ik wist. Dus ik protesteerde maar er hielp geen lieve moeder aan, De bank dit en de bank dat. Om van het gezeur af te zijn en uit gêne voor de vriend-uit-de-andere-stad liet ik het maar zo en betaalde.
Het zat me toch niet lekker en nog dezelfde avond stuurde ik een mailtje naar Postbus 51 met de vraag of dat nu wel legaal was. Een vertwijfeld burger richt zich tot zijn overheid. De volgende ochtend zat er een mail in de bak met de vraag of ik mijn vraag nòg een keer wilde opsturen. Er was een deel van mijn tekst weggevallen. Kan gebeuren. Maar waarom zou ik niet even bellen? Eenvoudige vraag toch? Dan misschien ook wel een eenvoudig antwoord. Al gauw was ik aan de babbel met een lieve juffrouw die het allemaal ijverig opschreef. Ik zou na een paar dagen antwoord krijgen , en anders moest ik nog maar even bellen. Ik kreeg een behandelnummer en dat was dat.
Na tien dagen nog geen bericht. Toch maar even bellen. Weer een alleraardigste juffrouw. Ze moest even zoeken, of ik even kon wachten. Ja hoor, ik wacht even. Na drie minuten was ze terug, weer alleraardigst, met de mededeling dat mijn vraag in de tweede lijn was gestuurd en dat men er daar mee bezig was. Ze kon niet zeggen wanneer ik antwoord zou krijgen. “Daartoe was ze niet bevoegd”. Inmiddels had ik een beetje de dampen in, en was minder vriendelijk tegen haar dan zij tegen mij. Tien dagen en dan nog niks, leek me wat slordig. Maar zij had er voor doorgeleerd en bleef onvermurwbaar. Dreigen met een klacht hielp niets. Dag postbus 51.
Weet je wat? De politie! Die moeten dat toch ook weten? Een stem die we vroeger “doorgerookt” zouden noemen baste in m’n oor. Kort en bondig: nee, alleen tonen aan politie en ordebewakers, tenzij…. Natuurlijk, tenzij. De bank met mij de afspraak heeft dat ik mij moet legitimeren bij betaling met een creditcard. Heb ik die afspraak ? Kweenie. Bellen met de bank.
Een luistercomputer waar ik m’n vraag moet inspreken. “Wij hebben uw vraag niet goed begrepen. Spreekt u nogmaals in”. Eindelijk begrijpt het ding me en wordt ik doorverbonden. “Al onze medewerkers zijn in gesprek, het is erg druk, belt u later nog eens weer. “
De dampen worden dichter. Dan maar een mail naar de bank. “Ik krijg binnen 24 uur bericht”. Binnen 24 minuten een mail : “het is nu erg druk, het kan een paar dagen duren”. Ik vloek nu luidkeels. Helpt niets maar lucht een beetje op.

Dan komt de reflectie op dit kleine drama.
“Modern society is a writers goldmine”.
Ik had dit allemaal kunnen weten. In mijn vakgebied, de fysica, noemen wij dat de Wet van Behoud van Ellende. Steeds als je ergens een oplossing voor weet doemt er een nieuw probleem op. De totale hoeveelheid ellende blijft gelijk.
Zo is het ook met onze samenleving. We hebben alles geregeld en niets loopt meer soepel. Zet eens drie stappen achteruit, overzie het geheel, en je gaat op zoek naar “een kuil om snikkend in te vallen”. Met dank aan de goede oude Rudy Kousbroek.
Of… je zet drie stappen vóóruit, neemt de lotushouding aan en verzinkt in Zijn.

Met dank aan de goede oude Boeddha…...

Knar