skip to main |
skip to sidebar
Mijn auto beleeft een midlife-crisis. Hij is al wat ouder, heeft al wat kilometers achter zich, en vertoont nu een hardnekkig defect waardoor ik niet veilig met hem de weg op kan. 's Morgens als hij koud is gaat alles goed, maar rijd ik een eind met hem en zet ik hem dan even weg voor een bezoekje of zoiets dan kom ik er niet meer mee thuis. De motor weigert dan dienst, hij bokt en stoot en levert geen enkel vermogen. Een levensontwrichtend probleem is het want ik deed veel met die auto. En met plezier. Er is al veel (en duur) aan gesleuteld maar tot nu heeft niets geholpen. Ik hoop inmiddels een spoor gevonden te hebben naar terzake kundige mecaniciens die me van het probleem gaan afhelpen. Zodat ik weer vol vertrouwen de baan op kan.
Intussen bespeur ik bij mezelf een wonderlijk fenomeen. Hoe langer de malheur met de auto duurt, des te omvangrijker wordt een blij verlangen naar de tijd dat het allemaal voorbij zal zijn en ik weer onbelemmerd overal naar toe kan rijden. Door het lengen van de dagen worden mijn fantasieën ook nog eens opgepept met die over open ritten in de zon (het is een cabrio) naar idyllische oorden. Door stille dalen, ingeklemd tussen met sneeuw bedekte bergen, met aan het einde dat ene exclusieve hotelletje waar de stilte alleen wordt verstoord door het zachte klingelen van koeienbellen in de verte. Of naar die vrienden in een ander deel van het land, waar ik al zo lang niet was en zo nodig naar toe moet. Of naar dat zieke familielid dat het moeilijk heeft en dat ik nu alleen moeizaam met treinen en bussen kan bereiken. Rijden, rijden, rijden, onbekommerd rijden.
Een groot verlangen.
Maar nog niet zo lang geleden was er met die auto niets aan de hand. Hij stond gewoon voor de deur, was beschikbaar, deed het goed, en ik kon rijden rijden waarheen ik maar wilde. En toen deed ik niets van wat nu mijn verlangen is. Of in ieder geval maar heel weinig daarvan. En dat verlangen? Dat was er niet. Er was gewoon de gang van alledag, met een auto voor de deur. Waar ik zo nu en dan een ritje in maakte. En daar lang niet altijd blij of opgewonden van werd. Gewoon, even rijden.
En let op mijn woorden, het is zonde dat ik het zeg: als de auto straks weer in orde is en voor de deur staat zal ik er weer gewoon ritjes in maken, zoals vroeger, en niet de helft doen van waar ik nu van droom, en weer gewoon mopperen als het druk is of de stoplichten op rood of als het hard regent. Niks stille dalen, witte bergen, koeienbellen in de verte. Te druk, niet aan gedacht, andere dingen te doen.
Er is een Engels spreekwoord dat zegt : "Live your dreams, don't dream your life".
Gaat dat hierover?
Je zult nu terrorist zijn. En nagelbijtend hebben zitten kijken naar de massale volksopstanden gisteren in Parijs en vanavond aan de Brandenburger Tor in Berlijn,
Waar hoog- en laagwaardigheidsbekleders uit alle geledingen van het volk, en als ik alle zeg bedoel ik alle, door machtige redevoeringen en grote vastberadenheid hebben laten zien dat je geen schijn van kans hebt, wat je ook verder nog uit denkt te vreten, om deze West-Europese volkeren te intimideren of ook maar een millimeter uit elkaar te drijven. Hoeveel duizenden dollars je leipe vriendjes in de Arabische woestijn ook in je smerige zaakjes pompen, het zal niet helpen. Hier en daar zullen nog onschuldige mensen sterven, hier en daar zal nog eens een tienjarig meisje de lucht in vliegen omdat je haar hebt gedreigd: bomvestje aan of levend begraven, het zal zeker gebeuren. Maar na gisteren en vandaag zul je het in Europa niet meer voor elkaar krijgen. In tijd van zes dagen ben je een sneue figuur geworden.
Het beeld wil me niet uit de kop: je bent Fries nationalist, je wilt de afscheiding van Friesland. Je hebt een Kalasjnikov op de kop getikt en rent onder luid roepen van de strijdkreet "Greate Pier, Greate Pier" de burelen binnen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag. Omdat daar je vijanden zitten die de onafhankelijkheid van Friesland tegenhouden.
Je knalt een paar van die dwarsliggers voor de kop, rent weg onder het gebrul "Fryslân, Fryslân", kruipt in je Skoda en weet te ontkomen. Terug in Beetsterzwaag zit je voor de buis te wachten tot de koning in een officiële verklaring haastig de onafhankelijkheid van Friesland afkondigt. Maar in plaats daarvan zie je honderdduizenden Nederlanders - ook Friezen - met rood-wit-blauwe vlaggen over de pleinen van de grote steden trekken met maar één kreet "Wij zijn NL". Mislukt verdomme, mislukt. En niet alleen mislukt. Voor altijd mislukt. Je zou je toch onmiddellijk gaan verzuipen in de Bonkevaart?
De terroristen van woensdag in Parijs hoeven zich niet meer te verzuipen. Die zijn door een cordon op scherp staande Franse policiers al naar de andere wereld geholpen. En daar zitten ze nu. Met tweeënzeventig maagden op schoot.
Hopelijk hebben ze daar geen televisie.
Want dan zitten ze daar toch een beetje sneu.
Gisteren had ik het over het bloedeloze praatje dat onze minister-president een dag na dato hield over de gebeurtenissen in Parijs. Wat in dat praatje ook weer naar voren kwam is een idee dat ik de laatste jaren steeds vaker tegenkom en dat me in toenemende mate verbaast en ook een beetje benauwt. Het idee namelijk dat agressie tegen hulpverleners en politiemensen "niet kàn".
Dat agressie tegen hulpverleners afgelopen moet zijn draagt ook mijn goedkeuring. Hoewel ik bij alle gewauwel daarover altijd de overweging mis dat het in de cultuur van de agressors (doorgaans mensen van Noord-Afrikaanse afkomst) wel eens een groot probleem zou kunnen zijn dat vreemden zomaar één van hun verwanten of vrienden meenemen. Wij vinden dat gewoon nadat we enkele eeuwen van langzame rationalisering van onze samenleving achter de rug hebben inclusief dat wat we zo trots De Verlichting noemen. Die mensen hebben die geschiedenis niet. Capice?
Mooi, tot zover dan de hulpverleners. Nu de politie-agenten. Tegen die zou ook niet…..?
Kom nou. Het is hun vak. Zij zijn door ons aangesteld om de altijd aanwezige agressie in de samenleving te kanaliseren, desnoods naar zichzelf toe, omdat zij de enigen van ons zijn die opleidingen hebben gevolgd waar ze leren om met dat geweld om te gaan en het te neutraliseren. Dat is hun beroep en daarvoor betalen we ze. Een alleszins eerbaar en zinvol vak, mits ook zo uitgeoefend.
Dat een agent zich beklaagt over agressie die tegen hem of haar is gericht is net zoiets als een dokter die het zo naar vindt dat er zieke mensen naar hem toekomen. Dat is de wereld op zijn kop. Na een halve eeuw mens- en geesteswetenschappen zijn we misschien wel wat verweekt. Hebben agenten het idee kunnen ontwikkelen dat ze misschien wel meer welzijnswerker zijn dat wetshandhaver en ordebewaarder. En als je dat bent in een hoek van de samenleving waar nogal eens wat klappen vallen: jammer dan. Kun je daar als agent niet tegen? Vraag dan overplaatsing aan naar een krimpregio, maar zeur niet.
Het zou geen slechte ontwikkeling zijn als het Bromsnorgehalte van de Nederlandse politie weer eens wat hoger zou worden. Dat je, net als wij toen we kinderen waren, weer een beetje bang bent voor de politie omdat die soms wel heel grimmig uit de hoek kan komen. Daarin voorgeleefd door een leidinggevende staf die zich niet vooral kenmerkt door messcherpe vouwen in de pantalon en brilmontuurtjes naar de laatste mode maar door de wat boerse grimmigheid van de ijzervreter die wel voor hetere vuren heeft gestaan. Meer blauw op straat!
Maar niet flauw op straat.
Het is al geruime tijd oorlog tussen de Westerse democratieën en de fundamentalistische Islam. Precies zoals onze eigen Karel de Grote (sic) in de Bijbel, het Heilige Boek van zijn tijd ruimschoots voldoende rechtvaardiging vond om heidens Europa over de kling te jagen als het zich niet onmiddellijk bekeerde tot zijn godsdienst, zo vinden ook de fundamentalistische moslims vandaag de dag in hun Heilige Boeken de rechtvaardiging om hetzelfde te doen. Niets nieuws onder de zon, er is alleen een tijdverschil van zo'n slordige duizend jaar. En net als toen gaat het ook nu uiteindelijk om de absolute macht. Dat even om de achtergronden wat in te kleuren.
Dan naar de actualiteit. De moordpartij van woensdag in Parijs, bij het satirische weekblad Charlie Hebdo. Een blad waar een stel Theo's van Gogh iedere week de samenleving pittig op de korrel namen. Ook de Islam in die samenleving. En dan gebeurt wat inmiddels overal in het Westen een uitgecalculeerd risico lijkt te zijn: er wordt gericht gemoord. De vraag is inmiddels niet meer òf er gemoord zal worden, de vraag is alleen nog waar er gemoord gaat worden. In Parijs dacht men dat te weten en Charlie Hebdo werd bewaakt. Maar bewaakt op een manier die past in de Westerse, in principe vreedzame cultuur. Een cultuur waar we misschien trots op moeten zijn, tot het moment dat de bewakers op de stoep als honden worden afgemaakt door furies uit een alles behalve vreedzame cultuur.
Wat er daarna gebeurde heeft mij er weer van overtuigd dat een gezonde dosis Euroscepsis nog altijd op zijn plaats is. Europa is niet één. En dat blijkt maar weer.
President Hollande trekt onmiddelijk naar de plaats des onheils en geeft voor nationale en internationale camera's met vertrokken gelaat en droeve stem lucht aan zijn gevoelens van afschuw en ontzetting. Maar maakt en passant duidelijk dat vrijheid van meningsuiting een Franse uitvinding is, een juweel in de kroon van de Franse natie en dat met deze laffe moord de Franse Natie in zijn geheel is aangevallen. Waarna heel Frankrijk zich op pleinen en straten begeeft om zijn woorden kracht bij te zetten en aan de wereld duidelijk te maken dat hier met name het Franse hart is geraakt. "Je suis Charlie". Vive la France.
Donderdagavond klimt dan in Nederland Rutte ook op een fruitkistje op de Dam en houdt een gelikt praatje over "onze vrijheid" die "we" ons niet laten afnemen. Net twee toontjes te hoog, om ernst en betrokkenheid te suggereren die er voelbaar niet is. Een bloedeloos verhaal waaruit door de ambtelijke staf zorgvuldig alles is verwijderd dat aan welke kant dan ook de handelsbelangen van de natie zou kunnen schaden. Want wij zijn een volk van kooplui. Toch?
Rutte heeft een potlood in zijn hand.
Een rood potlood?
Bijna twee jaar geleden is de familie vóór mij (die van de kinderen en kleinkinderen) uitgebreid met een klein meisje. Mijn jongste kleindochter zogezegd. Inmiddels is ze dus bijna twee en dat is over het algemeen een hoogst vermakelijke leeftijd. Voor de omstanders met name. Nu is in haar geval de kans op grappen en grollen nog wat groter want het kindje groeit op in een drietalige wereld: mama spreekt Nederlands (en haar familie ook), papa spreekt Spaans (en zijn familie ook), en omdat ze in Frankrijk wonen en de kindertjes daar ook al vroeg naar de crêche gaan hoort ze overdag uitsluitend Frans om zich heen. Als bewijs van haar handigheid om met al die complicaties om te gaan leverde ze onlangs een fraai staaltje.
Thuis had ze al stevig ontbeten voordat ze naar de crêche zou worden getransporteerd maar ze had er haar zinnen op gezet dat ze nog een "koekie" wilde. Dus zeurde ze heftig om een "koekie". Haar moeder, verstandige jonge vrouw, vond dat geen goed plan en maakte haar dat onverkort duidelijk. Sofia (want zo heet ze) deed er dan maar het zwijgen toe en liet zich gewillig in het fietsstoeltje hijsen en naar de crêche vervoeren. Onderweg geen onvertogen woord, alles leek pais en vree.
Eenmaal aangekomen bij de crêche wandelde ze op haar dikke beentjes rechtstreeks naar binnen, vervoegde zich bij de hoofdleidster en vroeg met haar liefste stemmetje:"gateau?" Dat is "koekie" in het Frans.
Papa heeft haar kort geleden geleerd om dingen die "vies" zijn in de vuilnisbak te gooien. Altijd handig als je zelf even geen zin hebt om op te staan.
Een paar dagen geleden zat ze heel liefjes met een puzzeltje op de grond toen ze ineens riep:"Bah, vies" en het hele puzzeltje integraal in de vuilnisbak kieperde. Er zat op één van de puzzelstukjes een vlek.
Verder wordt haar nu ook geleerd om netjes met een lepel haar pap te eten en niet met de handen zoals voorheen. Dat lukt redelijk goed. tenzij…
Mama had haar een bordje met eten gegeven en de bijbehorende lepel. Om nog even te testen of de temperatuur van het eten goed was stak mama haar vinger in het bord (dom!). waarna Sofia zich vrij voelde om ook weer met de vingers te gaan eten. Mama zag het en mompelde verschrikt "O shit". Waarna Sofia onverstoorbaar met de vingers bleef eten maar er nu ook "O shit" bij zei.
En wat nou zo lastig is: je kunt niet even mopperen in een andere taal want ze verstaat er al drie en Engels komt er vast snel bij want dat is nu nog de "geheimtaal" van papa en mama maar bij een dergelijke taalgevoeligheid zal dat niet lang meer duren.…
Eén voordeel: aan een papegaai hebben ze voorlopig geen behoefte.
Zo, het zit er weer op. De winterfeesten zijn weer achter de rug. Ik moet zeggen dat ik er toch altijd een gevoel van vervreemding aan overhoud. Ik denk dat dat komt omdat er met de winterfeesten in de loop van de eeuwen teveel is geklooid. Om te beginnen is er de rarigheid dat de winterzonnewende plaatsvindt op 21 december, Kerstmis op 25 december en de laatste dag van het jaar op 31 december valt. De oorzaak daarvan is gehannes met kalenders in de loop van de tijd. Steeds doken weer nieuwe fouten op waardoor de zaak niet klopte tot eindelijke deze ratjetoe kalendertechnisch vrij stabiel bleek te zijn. De heidense oorsprong van het hele gedoe zal ongetwijfeld een groot feest zijn geweest ergens midden in de winter, als de mensen zagen dat de dagen weer gingen lengen en het lichter werd in de lucht. Van direct levensbelang voor iedereen, want de mensen leefden van het veld en het licht was essentieel voor een goede groei en rijke oogst. Toen hadden de winterfeesten een heel directe betekenis en was de symboliek voor iedereen glashelder. Ik was in het Twentse Ootmarsum met de Kerst en daar trof ik nog een klein restje heidens winterfeest aan in de vorm van groepjes boeren die samen de midwinterhoorn bliezen. Men zegt "om de boze geesten te verjagen" maar in dergelijke gevallen sleept men de boze geesten er al snel bij. Ik denk dat het gebruik in werkelijkheid stamt uit de tijd dat de grote hoorn met zijn machtige geluid gebruikt werd als instrument om boodschappen van de ene naar de andere hoeve over te brengen - bijvoorbeeld om elkaar te waarschuwen bij optrekkende roversbenden die het platteland eeuwenlang terroriseerden - en die bij het winterzonnewendefeest gebruikt werd om ritueel iedereen daarvan op de hoogte te brengen, misschien vanuit een spiritueel centrum, zodat iedereen "de klok gelijk kon zetten". Gewaagd idee? Minder gewaagd dan altijd maar weer over boze geesten te beginnen, waarbij we de veel meer voor de hand liggende verklaringen graag aan de kant schuiven. Overigens: het is een fascinerende gewaarwording als je daar 's morgens in de kou je boshuis uitstapt en je hoort overal rondom het loeien van de midwinterhoorns, veraf en dichtbij. Rillingen.
Maar waar waren we gebleven? O ja, het rommeltje van de symboliek. Toen deze streken zo vanaf 700 AD gekerstend werden heeft de kerk zijn gloeiende best gedaan om al die heidense feesten van hun oorspronkelijke betekenis te ontdoen en om daarvoor in de plaats allerlei christelijke evenementen erin te schuiven. En dat lukte redelijk goed waardoor het met de feesten weer eeuwenlang vooruit kon. De betekenis was weer helder (hoewel soms redelijk onbegrijpelijk, neem nou de onbevlekte ontvangenis….) en men wist waar men aan toe was.
Maar nu? Geef toe, het is toch een vreemde ratjetoe aan het worden. Eerst Sinterklaas die uit Spanje wordt verwacht terwijl de goede man altijd bisschop van Smyrna (nu Turkije) is geweest, die te paard over de daken rijdt en cadeautjes door de schoorsteen gooit (???) en die een knecht heeft die zwart is wat zeer recent in de zuid-oostelijke delen van de hoofdstad tot etnische onrust aanleiding gaf. En waar je - als klap op de vuurpijl - zo ongeveer na je achtste niet meer in geacht wordt te geloven.
Dan volgt het Kerstfeest, steevast vier dagen na de astronomische winterzonnewende (???) dat voor de weinige zeer vromen onder ons nog steeds het feest is van de gedachtenis aan de geboorte van Jezus, in een ijskoude stal (de buitentemperatuur ter plaatse in december 's nachts is ongeveer zes graden Celsius). Voor de zeer onvromen onder ons is het daarentegen het moment van ongeremd "uit de bol gaan" in het materialistische Walhalla dat onze samenleving inmiddels ook geworden is. Met alle glühwein- en kerstmarktensentimentaliteit daartussenin. En dan nog de Oudejaarsavond waarbij de één met een schaaltje oliebollen op de bank zit te cocoonen, terwijl de ander de uitgangscentra van de steden met heftig geknal onveilig maakt.
Een tombola van hele en halve waarheden, zinnige en loze symbolen, ware en gespeelde gevoelens. Samengepakt tussen vijf december en één januari. Het is nu drie januari. Gelukkig Nieuwjaar allemaal.
Blij dat het over is.
