skip to main |
skip to sidebar
BUUF
"Ik ben niet bang voor de dood. Maar ik ben bang voor de manier waarop ik dood zal gaan".
Dat zei mijn oude buurvrouw tegen me toen ik 15 januari even bij haar op bezoek was. Het was de eerste zin van mijn column HULP, die ik dezelfde dag schreef. Vanochtend op het stembureau hoorde ik dat ze dood was. Ze werd als overleden vermeld op de lijst. Ik stond als aan de grond genageld, ik wist van niks.
Ik belde het ziekenhuis waar ze de laatste keer was opgenomen, maar die mochten vanwege de Wet bescherming persoonsgegevens niets meer zeggen. De andere buren wisten ook van niks. Daar sta je dan.
Na enige tijd doemt dan natuurlijk toch die ene buurvrouw op die alles weet en nu blijkt dat ze waarschijnlijk al een maand geleden is gestorven, waarschijnlijk in haar bed, aan de andere kant van de muur waar ik achter lig te slapen, en waarschijnlijk aan haar hart, waar ik al zorgen over had toen ik 15 januari bij haar was ("ik ben zo benauwd") en ze is waarschijnlijk na haar dood de volgende ochtend door de zorg gevonden en in alle stilte afgevoerd. Buuf is netjes geruimd. De participatiesamenleving in haar volste bloei.
In ieder geval heeft ze niet al te bang hoeven te zijn over hoe ze zou sterven - haar grootste angst toen ze nog leefde - want heel waarschijnlijk is ze in haar slaap gestorven en heeft ze er niets van gemerkt. Ze was al heel oud. Voor eenzaam sterven moest ze bang blijven tot aan haar laatste snik.
Het is een lastig probleem. Ze was niet erg sociaal. Ze had niet veel contact met de buren en er waren tijden dat die contacten vooral bestonden uit ruzie en aanmerkingen. De mensen stonden niet in de rij. Er zijn nu ook geen kaartjes. Maar ja, rechtvaardigt zo'n hoogst individuele manier van leven, waar haar en mijn generatie toch zo enthousiast aan hebben gebouwd, dan zo'n terloopse, totaal verborgen manier van doodgaan? Het was toch buuf.
Het zet je aan het denken. De meest dramatische gebeurtenis in het leven van een mens, de overgang van leven naar dood, die duizenden jaren met ceremoniën was omgeven, waar gebeden bij werden opgedragen, waar litanieën voor werden gezongen, voltrekt zich nu midden tussen de mensen in volkomen geruisloosheid, en je hoort er pas een maand later wat van, op het stembureau. In de participatiesamenleving.
In ieder geval een mooi Scrabblewoord.
Knar
Er zijn van die dagen - vaak heel gewone dagen - waarop je met een rood pennetje een rondje moet maken rondom de datum. Dat zijn dagen waarop er iets historisch gebeurt. Iets waarover de mensen later nog lang zullen spreken.
Zo herinner ik me levendig de dag van 11 december 1995, toen Wim Kok in Amsterdam de Dr. J.M. den Uyl-lezing hield, waarin hij zei dat "de PvdA zijn ideologische veren maar een moest afschudden". Ik zat voor de buis, hoorde hem dat zeggen en wist meteen: dit is een historisch moment. Het moment van het grote verraad van de PvdA aan de sociale zaak, het begin van de lange maar zekere weg naar het failliet van de partij, dat bij de laatste parlementsverkiezingen dan ook werd beklonken. Het duurde even maar toch…
Zet rond de datum van vandaag - dinsdag 13 maart 2018 - ook maar een rood rondje. Ook vandaag is historie geschreven, en nog wel op twee fronten.
Vandaag heeft de Raad van Commissarissen van ING-bank besloten om de loonsverhoging van topman Ralph Hamers (50%) toch maar terug te draaien. Nadat de natie als één man in opstand was gekomen en Jesse Klaver (Groen Links) zondag in Buitenhof dreigde met een Kamerbreed gedragen spoedwet die nog deze week dit soort strapatsen bij systeembanken onmogelijk zou maken.
En ook vandaag komt het Europees Parlement breed in opstand tegen een één-tweetje van voorzitter Juncker die in een tijdsbestek van negen minuten een kabinetschefje uit zijn directe omgeving omhoog promoveerde tot secretaris-generaal van de Europese Commissie. Hij laat daarna de Duitse afgevaardigde van CDU-huize in het parlement zeggen dat daarmee de benoeming "volgens de regels" is. Het parlement klimt van verontwaardiging bijna op de banken en gaat een eigen onderzoek instellen. Ik vond die Juncker al nooit zo'n slimmetje, maar dat hij zo dom was verrast me toch.
Wat gebeurt hier, lieve lezers?
Wat hier gebeurt is wat altijd gebeurt als machthebbers het te bont maken: er komt opstand. En dan mogen we verdomd blij zijn dat het zo'n beschaafde opstand is. Met nette oppositieleiders in jasje-dasje op de buis, en Europarlementariërs op weg naar een keurig parlementair onderzoek. In andere tijden stond nu de guillotine al op de Dam. Ik zeg het u: vandaag wordt geschiedenis geschreven. Zet dat rode rondje nu maar.
En kijk er nog eens naar, over een paar jaar.
In het nieuws van vandaag kwam ik een kop tegen met de angstige vraag:"Heeft onze telefoon ons #OnderDeDuim en wat betekent dat?". U begrijpt het al: de zoveelste variant op het thema Homo Telephonicus.
Een ICT-er bij FaceBook zegt zich te schamen dat hij iets heeft gebouwd waar de mensen zo verslaafd aan zijn geraakt. En dat er sprake is van verslaving is voor de schrijver van het artikel duidelijk: als je de smartphone 's ochtends vergeet mee te nemen ga je toch terug, ook al mis je je trein?
Tja, als je oogkleppen maar groot genoeg zijn is dat je wereld. En verslavend? Ja, anders had ik mijn Homo Telephonicus niet ten tonele kunnen voeren. Maar is dat bijzonder, of extra verontrustend? Nou nee, lijkt me niet.
Laten we beginnen met vast te stellen dat het van alle tijden is dat de Homo Sapiens Sapiens in gebruik vaak wat minder sapiens is dan hij zich graag noemt. Plat gezegd: de mens is een dom varken dat alles vreet wat hem voor de neus wordt gezet. En dat is een belediging voor de varkens.
Momenteel lees ik een boek over de geschiedenis van het Byzantijnse Rijk. Daar kwam het in de mode om heiligen e.d. af te beelden op een houten plankje en die dan vol overgave te gaan aanbidden. De icoon was geboren. Iedereen moest zo'n ding, liever twee of drie, tot alle wanden volhingen met die plaatjes. En maar bidden. Tot er een keizer kwam die dat maar heiligschennis vond. Dan kwam er een zogenaamde Iconostase, die dingen moesten allemaal weg. Wie doorging met ze te maken of te aanbidden was al gauw een koppie kleiner. Overal die dingen weg. Toen de Engelse Long Bows veel succes hadden in de slag van Azincourt (1415) moesten in alle legers Long Bows worden opgesteld. De Engelsen bleven er de besten in, maar dat hindert niet. Allemaal zo'n ding. Toen er auto's kwamen moest iedereen zo'n ding. Toen de telefoon kwam moest iedereen zo'n ding. Als we vroeger onze portemonnee thuis lieten liggen gingen we ook terug, ook al misten we de trein. Moet ik doorgaan?
De schok is altijd : het nieuwe en de eerste generatie die zich er op stort. Dat is anders dan het was dus nieuws. Mijn kleinkinderen zullen ooit meewarig lachen om dit geneuzel. En zich op hun beurt achter het oor krabben over wat dan nieuw en "verslavend" zal zijn.
En dan weten dat ze oud worden.
De grote grazers in de Oostvaardersplassen worden door Staatsbosbeheer bijgevoerd in opdracht van de provin-cie. Reden is niet het bestuurlijk medelijden met de dieren in deze felle koude, maar de maatschappelijke onrust die onder de bevolking is ontstaan.
Fantastisch. Wat leven we toch in een heerlijk land.
Waar zal ik eens beginnen? Bij de beesten maar. Een deel van de Westelijke Flevopolders werd na de drooglegging in 1968 ingericht als natuurgebied met de bedoeling om daar grotere dieren min of meer in het wild te laten rondzwerven alsof het een stukje toendra was. Dat vonden "deskundigen" een heel mooi idee. Maar let op de voorlaatste zin. Een "stukje" toendra. Dat is het, met aan alle kanten hoge hekken eromheen zodat die dieren in geval van nood geen kant op kunnen. Want daarbuiten moet het weer keurig aangeharkt Nederland zijn, met eventueel ruimte voor de uitbreiding van vliegveld Lelystad zodat Nederland ongestoord naar zonnige oorden kan blijven vliegen terwijl de uitbreiding van Schiphol ook gewoon door kan gaan. De zonaanbidders kunnen straks de grote grazers vanuit het vliegtuig natuurlijk zien zijn.
Op een echte toendra gaan de dieren trekken als het koud wordt. Als heel Nederland Oostvaardersplas was en bijvoorbeeld België ook dan zaten die beesten nu misschien wel in de Ardennen. Tussen die bomen daar groeit nog wel wat en ze hebben minder last van de wind. Kunnen zich daar makkelijker verschuilen. De bizons in Amerika en de gnoes op de Serengeti trekken ook als het seizoen verandert. De grote grazers op de Oostvaardersplassen kunnen dat niet. Dus verrekken ze van de kou. Dat vinden de deskundigen juist goed. Ze zijn tegen bijvoeren. Gestorven moet er worden. Ook al omdat het op die postzegel anders veel te vol wordt. Het moet "natuurlijk" blijven.
Maar de modale Lelystadter, de Almerenaar, de Drontenaar, ze pikken het niet langer. Ze sjouwen balen hooi naar het hek en bellen de politie suf. De Commissaris des Konings vreest oproer dus nu moet Staatsbosbeheer…..
Zo gaat dat met natuur in Nederland. Niemand wil geweten hebben - de deskundigen al het minst - dat er in Nederland geen centimeter natuur meer is in de oorspronkelijke betekenis van het woord. In Nederland is alles maar dan ook alles gemaakt door mensenhand. Vrij naar Geert Mak: God is al lang verdwenen uit Jorwerd. Wat Nederland aan "natuur" heeft is er vroeg of laat om één of andere reden door mensen neergezet. En Nederlanders zijn daar vervolgens hutje mutje vlak naast, rondom of in gaan wonen. Dat maakt dit land nog wel het meest onnatuurlijk.
En dat is helemaal niet erg. Maar noem onze Heimat dan gewoon weer een cultuurlandschap, hoe "wild" ook. Een cultuurlandschap waarin uiteindelijk toch altijd weer zal worden ingegrepen.
Zoals nu met dat hooi voor die dieren.
